Katedra Cytofizjologii

Kierownik: prof. UŁ dr hab. Dariusz Stępiński

Tematyka badań

• Reakcje ciał Cajala na czynniki stresowe.
• Struktura, funkcja i aktywność transkrypcyjna jąderek. Reakcje jąderek na czynniki stresowe. Fuzja jąderek.

• Lipotubuloidy - struktury roślinne obfite w mikrotubule i kule lipidowe (sferosomy), ich rola w syntezie lipidów i tworzeniu kutikuli. Biosynteza, struktura i funkcja kutikuli roślinnej i zwierzęcej. Roślinne struktury lipidowe.

• Regulacja embriogenezy roślin, ze szczególnym uwzględnieniem roli kinaz MAPK.

• Ocena potencjału glonobójczego nowych związków chemicznych. Wpływ herbicydów na rozwój roślin. Komórkowe aspekty zabiegów agrotechnicznych. Naturalne związki chemiczne jako alternatywne środki ochrony roślin.

• Mechanizmy regulacyjne cyklu komórkowego u roślin. Kohezyny, kondensyny i kinazy Aurora a funkcja chromosomu mitotycznego.

• Przedwczesna kondensacja chromosomów. Niestabilność chromosomowa i genomowa. Uszkodzenia DNA i naprawa DNA. Stres replikacyjny. Timing replikacyjny.

• Indukcja asynchronicznej kondensacji chromatyny w warunkach stresu replikacyjnego. Zmiany w strukturze chromatyny indukowane stresem replikacyjnym i kofeino-zależnym procesem przedwczesnej kondensacji chromosomów. Zmiany wzorów epigenetycznych związanych z replikacją DNA w komórkach merystemów korzeni w warunkach stresu wywołanego działaniem metali ciężkich i inhibitorów biosyntezy DNA. Zależności oksydacyjno-replikacyjne u roślin w warunkach stresu.

Projekty naukowe (zrealizowane w ostatniej dekadzie)

• Udział szlaku kinaz MAP w odpowiedzi na stres replikacyjny i uszkodzenia DNA w merystematycznych komórkach korzeni Vicia faba. NCN.

• Zmiany wzorów epigenetycznych związane z zaburzeniami procesu replikacji DNA w merystemach korzeni Vicia faba po działaniu kadmu. Miniatura 3.
• Ocena fitotoksyczności i selektywności olejku tatarakowego oraz ustalenie docelowych miejsc jego oddziaływania w nasionach i siewkach dwóch gatunków uprawnych (Vicia faba var. minor L. i Lupinus luteus L.) oraz segetalnych (Brassica napus L. i Arabidopsis thaliana L.); doktoranckie granty badawcze na UŁ.
• Wdrożenie i optymalizacja hodowli Arabidopsis thaliana in vitro jako modelu do oceny wpływu kandycydyny D na rośliny; studenckie granty badawcze na UŁ, III edycja.
• Wpływ kandycydyny D jako potencjalnego fungicydu na rozwój siewek roślin różniących się budową chemiczną fitosteroli; kierownik grantu; studenckie granty badawcze na UŁ, II edycja.
• Wpływ kandycydyny D, potencjalnego środka ochrony roślin, na proliferację komórek oraz wzrost siewek rzepaku; kierownik grantu; studenckie granty badawcze na UŁ, I edycja.
• Współdziałanie hormonów roślinnych w kontroli programowanej śmierci komórkowej poprzez regulację metabolizmu cytokinin; międzynarodowy (polsko-czeski) projekt badawczy.
• Opracowanie modelu aktywacji miejsc origin w odpowiedzi na stres replikacyjny i indukcje przedwczesnych mitoz, z uwzględnieniem kolejnej rundy replikacji i podziału jądra; projekt badawczy NCN.

Współpraca z partnerami zagranicznymi i krajowymi

• Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii UŁ,
• Ogród Botaniczny, PAN, Warszawa-Powsin,
• Karlsruhe Institute of Technology, Karlsruhe, Niemcy,
• Uniwersytet w Maladze, Hiszpania: Instituto de Hortofruticultura Subtropical y Mediterránea“La Mayora” UMA-CSIC, Campus de Teatinos, 29071 Málaga,
• Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologii, Katedra Biologii i Ekologii Roślin,
• Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Chemii,
• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii, Katedra Agronomii,
• Politechnika Gdańska, Wydział Chemii, Katedra Technologii Leków,
• Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Farmakognozji z Ogrodem Roślin Leczniczych.

Dydaktyka

W Katedrze Cytofizjologii współrealizowane są zajęcia dydaktyczne (wykłady, seminaria, ćwiczenia, pracownie specjalistyczne i magisterskie) na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych I i II stopnia oraz na studiach III stopnia na kierunkach:

• Biologia,
• Biologia kryminalistyczna,
• Biomonitoring i biotechnologie ekologiczne,
• Biotechnologia,
• Ekomiasto,
• Mikrobiologia.